Τελευταίες ημέρες της έκθεσης Ordinary Madness, της Jeanne Susplugas

Η πολυφωνική πρακτική της Jeanne Susplugas απομονώνει τις μορφές και τις στρατηγικές του περιορισμού — σωματικού, κοινωνικού, διανοητικού και συναισθηματικού. Μέσα από τη χρήση διαφόρων μέσων όπως το σχέδιο, η εγκατάσταση, η γλυπτική, ο κινηματογράφος, η κεραμική ή η εικονική πραγματικότητα, η καλλιτέχνιδα δίνει μορφή στους στενούς προϋπάρχοντες δεσμούς μεταξύ επιστήμης, οικονομίας και ζωής, καθώς και τις σύγχρονες προσταγές για συνεχή έλεγχο των διαθέσεών μας. Για την τέταρτη ατομική της έκθεση στην Galerie La Patinoire Royale Bach, συγκέντρωσε μια σειρά έργων, με τίτλο που θυμίζει μια συλλογή διηγημάτων του Charles Bukowski, τα οποία εξερευνούν τις περιπλοκές του εγκεφάλου μας.

Συγκεντρώνοντας την ιατρική, την κανονικότητα και τη φύση, η έκθεση Ordinary Madness διαθέτει μια συμπυκνωμένη εικονογραφία. Χημικοί τύποι όπως η ενδορφίνη, η σεροτονίνη, η αιθανόλη και άλλα φάρμακα στα γλυπτά και τα σχέδια παραπέμπουν σε ένα φαρμακείο που υποτίθεται ότι θα μας βοηθήσει να περιηγηθούμε σε έναν κόσμο όπου η αναζήτηση της ευημερίας τείνει προς τον εθισμό, όσο και προς την ιδεολογία. Η πρόσφατη έννοια της «βιοηθικής» που εισήγαγε η φιλόσοφος Alenka Zupančič, αναφέρεται σε μια αυξανόμενη τάση να αντιλαμβανόμαστε την ευτυχία ως καταναλώσιμη, ή ως καπιταλιστική εντολή, αλλά και ως ηθική υποχρέωση – συχνά εις βάρος των κοινωνικών αξιών της αποδοχής και της διαφορετικότητας.

Τα κεραμικά με θέμα τα τοξικά φυτά (Plantes toxiques, 2023) υλοποιούν τις κυτταρικές μορφές φυτών των οποίων η τοξικότητα είναι γνωστή. Η φύση εμφανίζεται εκεί διφορούμενη, όχι πλέον απλώς ο τόπος της «φροντίδας» (όπως η θηλάζουσα μητέρα) αλλά ενδεχομένως επικίνδυνα, τοπία των αγχών και των δυσλειτουργιών μας. Τα έργα C₂H₆O (2023) ή Βελονισμός (2010) αντανακλούν μια απτή αλλά σχεδόν αυταρχική εκδήλωση του όρου οικολογία με την έννοια που τον αντιλαμβάνεται ο Félix Guattari, δηλαδή ψυχική, κοινωνική και περιβαλλοντική. Ο εγκλεισμός και ο εθισμός, θέματα αγαπητά στην καρδιά του καλλιτέχνη, μοιάζουν να πλαστικοποιούν τη φαντασία και την επιθυμία, αφήνοντας το άτομο σε μια κατάσταση μη ζήτησης.

Σε πρόσφατα σχέδια και επιτοίχιες ζωγραφιές, η Susplugas διερευνά το ζήτημα των γενεαλογιών – και οι δύο γονείς της εργάζονταν επίσης στον τομέα των φαρμακευτικών φυτών. Το Οικογενειακό Δένδρο (Arbre généalogique, 2017) αναπαριστά ένα δέντρο οικογενειακών εργοταξίων που τρέφονται με φοβίες και αποξενώσεις. Με την ίδια έννοια, το Chemin initiatique (2023), μια εγκατάσταση από πέτρες πάνω στις οποίες είναι χαραγμένες λέξεις, μας προσκαλεί να απελευθερωθούμε από τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα μας. Πρόκειται λοιπόν για ζήτημα ψυχολογικής βιωσιμότητας, που εκδηλώνεται με τη λήψη χημικής βοήθειας σε πολλούς πληθυσμούς. Εδώ, η «βιοηθική» αντιστοιχεί στον όρο βιοεξουσία που όρισε ο Φουκώ τη δεκαετία του 1970: μια διακυβέρνηση που εγκαθιδρύεται όχι σε γεωγραφικές περιοχές αλλά σε ανθρώπινους πληθυσμούς. Αν η εποχή μας δεν χτίζει τη δική της Σχεδία της Μέδουσας, το έργο της Susplugas ανταποκρίνεται σε μια επείγουσα ανάγκη για κατοικησιμότητα, τόσο των σωμάτων μας όσο και της διακόσμησης που τα περιέχει.

Το παιχνίδι με την κλίμακα είναι πολύ παρόν στο έργο, θυμίζοντας τόσο το απείρως μικρό, το οποίο ανακαλύπτουμε μέσω του μικροσκοπίου, όσο και τη θέση που παίρνουμε σε ένα περιβάλλον: τόσες πολλές παραλλαγές που αμφισβητούν το «άλλο». Μήπως η σημερινή υγρή, υπερ-συνδεδεμένη κοινωνία μας, που διαμορφώνεται με βάση έναν οργανισμό, τείνει να προάγει μια μόνιμη επιτελεστικότητα, συμβάλλοντας στη λογική ενός κόσμου που δεν είναι πλέον απλώς υγιής, αλλά έχει γίνει βιομηχανικός και ελευθεριακός; Μια καταπίεση για την τήρηση προτύπων, που προωθείται με το πρόσχημα της κοινωνικής προόδου. Το Bird (2023), ένα γυάλινο γλυπτό σε σχήμα κλειτορίδας, υπενθυμίζει την εύθραυστη θέση της γυναίκας σε μια πατριαρχική κοινωνία. Ακολουθεί μια εκδοχή εικονικής πραγματικότητας του I will sleep when I’m dead (2020). Η Susplugas αφηγείται την ιστορία της ανθρώπινης κατάστασης μέσα από την προσπάθεια δημιουργίας ενός σώματος (φυσικού και κοινωνικού). Τα έργα του είναι μια πρόσκληση στην εξατομίκευση για την οποία μιλάει ο Georges Simondon: την ικανότητα να ενεργεί κανείς μόνος του.

Το Ordinary Madness μας ενθαρρύνει να ανταλλάξουμε οποιαδήποτε συνταγή με μια εθελοντική ταλάντωση. Εμπλεκόμενη σε νέες σχέσεις με τη φύση, με τους άλλους και με τον εαυτό μας, η έκθεση μας ενθαρρύνει να μετατρέψουμε τις εσωτερικές μας ερημιές σε κήπους επιβίωσης.

Ordinary Madness
Μέχρι τις 30 Απριλίου 2025

Galerie La Patinoire Royale Bach
Rue Veydt 15, 1060 Saint-Gilles

Περισσότερα, εδώ.