«Remembering the Future: Uncutting Cords», η πρώτη ατομική έκθεση της Μαρίας Όλγας Βλάχου

Την πρώτη της ατομική έκθεση παρουσιάζει η visual artist Μαρία Όλγα Βλάχου* στον χώρο της Συλλογής Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια» στην Καλαμάτα από τις 23 Φεβρουαρίου έως τις 13 Απριλίου 2025. Μέσα από δεκατέσσερα έργα μεγάλων διαστάσεων και ένα βίντεο, η Μαρία Όλγα μεταφράζει σε ψηφιακές απεικονίσεις, «κεντημένες» στο χέρι, τα υφαντά, τα κεντητά και τα πλεκτά που χάθηκαν ή κρύβονται σε σεντούκια. Αφουγκραζόμενη τις ανάσες των γυναικών, που σε παλαιότερες εποχές και διαφορετικές συνθήκες, μετέτρεπαν το βίωμά τους σε τέχνη, μετατρέπει κάθε βελονιά σε pixel και φέρνει το σημαντικό χθες στο ελπιδοφόρο αύριο.

Η Στηλομαντήλα της Καρπάθου, ένα παραδοσιακό νυφικό πουκάμισο από το Μενίδι Αττικής, επιτοίχια κεντήματα από τα νησιά του Ιονίου, τα κεντητικά μοτίβα της γιορτινής φορεσιάς του Αλμυρού Μαγνησίας αποτελούν έμπνευση για τη Μαρία Όλγα Βλάχου, όπως και η αγάπη ως αιώνιος δεσμός, η οικειότητα, ο έρωτας στη σύγχρονη εποχή, η επικοινωνία μέσα από τα emojis. Η καλλιτέχνις καλεί το κοινό να συνδεθεί με τον ζωντανό και αδιάλειπτο παλμό της παράδοσης, αναδεικνύοντας την άρρηκτη σχέση που ενώνει το παρελθόν με το παντοτινό παρόν.

Όπως σημειώνει ο επιμελητής της έκθεσης, Συμεών Μπάνος, «αντλώντας την έμπνευσή της από την ελληνική κεντητική παράδοση, η καλλιτεχνική πρακτική της Μαρίας Όλγας ενσαρκώνει έναν λεπτομερή και πολυεπίπεδο διάλογο ανάμεσα στα αρχέγονα σύμβολα που απεικονίζουν οι κεντήστρες στο έργο τους και τον σύγχρονο πολιτισμό. Στην καρδιά της πρακτικής της, όπως υποδηλώνει ο τίτλος της έκθεσης “Remembering the Future: Uncutting Cords”, βρίσκεται η αποσύνδεση και ο επαναπροσδιορισμός των πολιτισμικών συνδέσεων μεταξύ παράδοσης, ιστορίας και ταυτότητας. Με μια σχολαστική διαδικασία, η καλλιτέχνης δημιουργεί δομημένα μοτίβα χρησιμοποιώντας την ψηφιακή τεχνική «κουκκίδα προς κουκκίδα». Έτσι, μέσω της επανάληψης της κεντητικής πράξης σε ψηφιακό περιβάλλον, αφενός αποτίει φόρο τιμής στην παραδοσιακή κεντητική τέχνη και αφετέρου εξερευνά τη διαλογιστική ποιότητα που ενυπάρχει στη δημιουργία. Έτσι, το έργο της μεταμορφώνει τα παραδοσιακά μοτίβα σε ψηφιακούς αστερισμούς, προκαλώντας μια αίσθηση εκστατικής συνείδησης και μεταφυσικού θαυμασμού που γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ παραδοσιακού και νεωτερικού».

«Το κέντημα έπαιζε πάντα κομβικό ρόλο στη ζωή μου. Η γιαγιά μου και η μαμά μου κεντούσαν. Πριν χρόνια επιμελήθηκα το rebranding του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Νέας Ορεστιάδας και τότε γεννήθηκε η επιθυμία να ψηφιοποιήσω τα μοτίβα της ελληνικής λαϊκής τέχνης. Έτσι ξεκίνησα να τα “ξανακεντάω”. Πώς αναδημιουργείς κάτι που έχει ήδη ειπωθεί;». Όταν τα έργα έφτασαν στο Λύκειο των Ελληνίδων Καλαμάτας, της ζήτησαν να τα παρουσιάσει στον εκθεσιακό χώρο της Συλλογής «Βικτωρία Γ. Καρέλια».

«Η έκθεση “Remembering the Future: Uncutting Cords” αντικατοπτρίζει την πρόθεση της Συλλογής Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια» να προβάλει την ελληνική παράδοση όχι μόνο σαν θησαυρό της λαϊκής μας κληρονομιάς αλλά και σαν πνευματική δεξαμενή της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας» σημειώνει η Πρόεδρος του Λυκείου, Τζίνα Καρέλια. «Είναι μια ευτυχής συγκυρία να παρουσιάζεται η πρώτη ολοκληρωμένη μου δουλειά σε αυτόν τον καταπληκτικό χώρο. Δύο έργα, μάλιστα, είναι εμπνευσμένα από τη Συλλογή» λέει η ίδια η καλλιτέχνις.

Με σπουδές στη γραφιστική, εμπειρία στη διαφήμιση και έμφυτη καλαισθησία, η Μαρία Όλγα Βλάχου δημιουργεί ένα νέο, πολύχρωμο σύμπαν στους χώρους της Συλλογής Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια». Ο μουσικοκριτικός Μάρκος Φράγκος γράφει για την έκθεση: «Το 1995 ο Tricky -ο ζοφερός Adrian Nicholas Matthews Thaws από το Bristol- τραγουδούσε στο ντεμπούτο του, “Brand New, You’re Retro”. Το 2025 η Μαρία-Όλγα Βλάχου κεντάει ψηφιακά πίξελ από το μέλλον για να αποκρυπτογραφήσει τις βαθιά ριζωμένες μνήμες από το παρελθόν. Μέσα στα 30 χρόνια που μεσολαβούν, το συγκείμενο παραμένει το ίδιο. Η αμπάριζα, που παλινδρομεί από τις αισθητικές και νοητικές προβολές στις μελλοντικές συνθήκες ως τις αναμνήσεις συνειδητών και ασύνειδων ευρημάτων από το βαθύ παρελθόν της παράδοσης, αποτελεί το κέντρο βάρους των καλλιτεχνικών έργων της δημιουργού. Η αμπάριζα δεν σταματά ποτέ. Έρχεται και φεύγει δεμένη από το αόρατο νήμα του πριν και του μετά».

Για την έκθεση γράφει ο συγγραφέας Φίλιππος Μανδηλαράς: «Η Μαρία Όλγα έχει στήσει ένα παιχνίδι όπου τα σημαίνοντα (αυτά που βλέπουμε όλοι μας, δηλαδή) παραπέμπουν σε διαφορετικά σημαινόμενα για τον καθένα. Όλα τους μοιάζει να μιλούν την ίδια, παγκόσμια γλώσσα της παράδοσης αλλά κανένα δεν σημαίνει το ίδιο για τον κάθε θεατή. Το ανθισμένο λουλούδι, το φαλλικό δέντρο κι ο ύμνος στην ευγονία, ο καβαλάρης, η νύφη, το δέντρο κι ο ύμνος στη ζωή, ο δράκος κι η απειλή του κακού, η αποτροπαϊκή δύναμη του ματιού κι οι αναφορές στο ακλόνητο σύμπαν της παράδοσης, μπλέκονται μέσα σε μια ψηφιακή καταιγίδα σύγχρονων αναφορών: emojis, καρδούλες, thumbs up, σύμβολα του ζωδιακού κύκλου και ένα δάσος από γράμματα ορίζουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται ο κόσμος μιας μοντέρνας κεντήστρας».

«Remembering the Future: Uncutting Cords»

Από 23 Φεβρουαρίου έως 13 Απριλίου

Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια»
Σταδίου 64, 24133, Καλαμάτα

https://www.instagram.com/mariaolgavlachou/

*Την Μαρία-Όλγα Βλάχου την γνωρίσαμε μέσα από την συμμετοχή της στην επιτυχημένη έκθεση « Beware of Greeks » η οποία έλαβε χώρα στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο τον Οκτώβριο του 2017.