Ο κόσμος τιμά τη μνήμη της απελευθέρωσης του Άουσβιτς

Ογδόντα χρόνια μετά, ο κόσμος τιμά σήμερα τη μνήμη της απελευθέρωσης του Άουσβιτς-Μπιρκενάου, όπου στις τελετές που θα πραγματοποιηθούν στο χώρο αυτού του πρώην ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης πρόκειται να συμμετάσχουν περίπου πενήντα επιζώντες.

Κάτω από την ιστορική πύλη εισόδου του Μπιρκενάου, θα συμμετάσχουν σε μια επίσημη τελετή μαζί με δεκάδες ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο βασιλιάς Κάρολος Γ” και ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, καθώς και ο καγκελάριος και ο πρόεδρος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ.

Η τελετή πρόκειται να αρχίσει στις 16:00 (τοπική ώρα, 17:00 ώρα Ελλάδας) με τη συμμετοχή 54 διεθνών αντιπροσωπειών. Μπορείτε να την παρακολουθήσετε διαδικτυακά, εδώ.

«Φέτος επικεντρωνόμαστε στους επιζώντες και στο μήνυμά τους», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Πάβελ Σαβίτσκι, εκπρόσωπος του μουσείου του Άουσβιτς. «Δεν θα υπάρξουν ομιλίες πολιτικών», υπογράμμισε.

Σύμφωνα με τους οργανωτές, μπορεί να πρόκειται για την τελευταία μεγάλη επέτειο στην οποία συμμετέχει μια σημαντική ομάδα επιζώντων.

«Ξέρουμε όλοι ότι σε δέκα χρόνια, για την 90η επέτειο, δεν θα είναι πια δυνατό να έχουμε μια τόσο μεγάλη ομάδα», δήλωσε ο Σαβίτσκι.

Το Άουσβιτς-Μπιρκενάου έγινε το σύμβολο της γενοκτονίας που διαπράχθηκε από τη ναζιστική Γερμανία εναντίον έξι εκατομμυρίων εβραίων της Ευρώπης, από τους οποίους ένα εκατομμύριο έχασαν τη ζωή τους στο χώρο αυτό από το 1940 ως το 1945, καθώς και περισσότερων από 100.000 μη εβραίων.

Πριν απ” αυτή την 80η επέτειο της απελευθέρωσης του Άουσβιτς-Μπιρκενάου, γύρω στους σαράντα επιζώντες των ναζιστικών στρατοπέδων δέχθηκαν να μιλήσουν στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Σε 15 χώρες, από το Ισραήλ ως την Πολωνία, από τη Ρωσία ως την Αργεντινή, από τον Καναδά ως τη Νότια Αφρική, αφηγήθηκαν την ιστορία τους και πόζαραν για μια φωτογραφία, μόνοι ή περιτριγυρισμένοι από τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονά τους, απόδειξη της νίκης τους επί του απόλυτου κακού.

Προειδοποίησαν κατά της ανόδου του μίσους και του αντισημιτισμού στον κόσμο και μοιράστηκαν τους φόβους τους μήπως η Ιστορία επαναληφθεί.

Το στρατόπεδο δημιουργήθηκε το 1940 στους στρατώνες του Οσβιέτσιμ, στην κατεχόμενη νότια Πολωνία, και το όνομά του εκγερμανίσθηκε σε Άουσβιτς από τους ναζί. Οι 728 πρώτοι πολωνοί πολιτικοί κρατούμενοι έφθασαν εκεί στις 14 Ιουνίου εκείνης της χρονιάς.

Στις 17 Ιανουαρίου 1945, μπροστά στην προέλαση των σοβιετικών στρατευμάτων, οι Ες-Ες αναγκάζουν 60.000 απισχνασμένους φυλακισμένους να κάνουν πορεία προς τη δύση, σ” αυτό που θα αποκληθεί αργότερα «Πορεία του θανάτου».

Από τις 21 ως τις 26 Ιανουαρίου, οι Γερμανοί υποχωρώντας ανατίναξαν τους θαλάμους αερίου και τους φούρνους αποτέφρωσης του Μπιρκενάου και αποσύρθηκαν.

Στις 27 Ιανουαρίου, τα σοβιετικά στρατεύματα φθάνουν και βρίσκουν 7.000 επιζώντες.

Η ημέρα της απελευθέρωσης του στρατοπέδου κηρύχθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος

Μέχρι την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, μια ρωσική αντιπροσωπεία παρευρισκόταν πάντα στις επετειακές εκδηλώσεις, αλλά εδώ και τρία χρόνια δεν προσκαλείται πλέον, βάσει απόφασης των οργανωτών.

Φήμες για ενδεχόμενη συμμετοχή του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου στις εκδηλώσεις προκάλεσαν επίσης αντιδράσεις. Το Ισραήλ θα εκπροσωπηθεί από τον υπουργό Παιδείας Γιοάβ Κις.

Η σύνδεση με το Βέλγιο

Το Βέλγιο θα εκπροσωπηθεί στον επίσημο εορτασμό από τον απερχόμενο πρωθυπουργό Αλεξάντερ Ντε Κρο και τον βασιλιά Φίλιππο και τη βασίλισσα Ματθίλδη.

Το Άουσβιτς κατέχει σημαντική θέση στη βελγική ιστορία. Μεταξύ 1942 και 1944, 28 νηοπομπές αναχώρησαν από το Μέχελεν προς το στρατόπεδο, εκτοπίζοντας 25.843 Εβραίους και Ρομά. Μόνο 1.195 από αυτούς επέζησαν. Μια έκθεση που ανατέθηκε από τη Γερουσία, που δημοσιεύθηκε στα τέλη του 2023, περιγράφει λεπτομερώς τον ρόλο των βελγικών σιδηροδρόμων σε αυτές τις απελάσεις.

Ο πρωθυπουργός δηλώνει βαθιά συγκινημένος από τον εορτασμό: «Μας θυμίζει τα εκατομμύρια των χαμένων ζωών και το θάρρος εκείνων που αγωνίστηκαν για την ελευθερία. Είναι επίσης μια κλήση αφύπνισης, καθώς ο αντισημιτισμός αυξάνεται ξανά στην Ευρώπη». Μια πρόσφατη έρευνα της ΕΕ αποκάλυψε ότι το 70% των Βέλγων Εβραίων μερικές φορές κρύβουν την ταυτότητά τους λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια.

Εκδηλώσεις μνήμης πραγματοποιούνται επίσης σε όλο το Βέλγιο. Στις Βρυξέλλες, 300 μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης συγκεντρώνονται στο Βασιλικό Μουσείο των Ενόπλων Δυνάμεων και της Στρατιωτικής Ιστορίας για να μάθουν για τα μεγάλα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου. Εν τω μεταξύ, οι επισκέπτες της συνοικίας Marolles της πόλης μπορούν να λάβουν μέρος σε έναν ιστορικό περίπατο που ανασύρει τα βήματα των επιζώντων του Ολοκαυτώματος μέσω μιας δωρεάν εφαρμογής που παρέχεται από το Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας.