Γιατί αρέσει στους Βέλγους να βάζουν μαγιονέζα στις πατάτες τους;

Για τους περισσότερους Βέλγους πατάτες (τηγανητές) και μαγιονέζα είναι ένας γαστρονομικός γάμος που σε πάει στον παράδεισο. Αλλά γιατί μας αρέσει να τρώμε τις πατάτες μας με μια κουταλιά μαγιονέζα από πάνω και ήταν πάντα έτσι; Αυτές είναι ερωτήσεις που έθεσε μια ομάδα στον καθηγητή ιστορίας τροφίμων του Πανεπιστημίου της Λουβένης (KU Leuven), Yves Segers.

Τρώγαμε πάντα με μαγιονέζα τα πατατάκια μας; «Όχι. Μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν πολλοί που άρχισαν να προσθέτουν μαγιονέζα στις πατάτες τους», είπε ο καθηγητής Segers.

Τι έβαζαν λοιπόν οι άνθρωποι αρχικά στο πιάτο τους; «Δεν υπήρχε θέμα μαγιονέζας στα τσιπς στα μέσα του 19ου αιώνα. Δύο είδη σως υπήρχαν τότε. Η μια ήταν μια σάλτσα από ψιλοκομμένα λεπτές φέτες κρεμμυδιού, με βρασμένα φασόλια και ξύδι, η άλλη ήταν μια σάλτσα τουρσί με μουστάρδα που έμπαιναν στις πατάτες».

Η άφιξη της μαγιονέζας

Ήταν ο Γάλλος master chef, Marie-Antoine Carême, που πειραματίστηκε για πρώτη φορά με τη μαγιονέζα. «Μύησε τη σως αυτή στον κόσμο της υψηλής γαστρονομίας. Επιπλέον, η σύνθεσή της από κρόκο αυγού, λάδι και χυμό λεμονιού είναι πλέον παγκοσμίως γνωστή με τη γαλλική ονομασία «μαγιονέζα», εξηγεί ο καθηγητής Segers στο VRT.

Μόλις το 1861 εμφανίστηκε για πρώτη φορά η συνταγή για μαγιονέζα σε ένα βελγικό βιβλίο μαγειρικής. «Ήταν ο Βέλγος σεφ του 19ου αιώνα Philippe-Edouard Cauderlier που κατέγραψε την πρώτη «βελγική» συνταγή για μαγιονέζα που δημοσιεύτηκε σε βιβλίο μαγειρικής. Τότε η μαγιονέζα ήταν ακόμα μια σχετικά άγνωστη σάλτσα που συνηθιζόταν, για παράδειγμα, να αρωματίζει τις σαλάτες», προσθέτει ο Segers.

Ένα προϊόν πολυτελείας

Λόγω του υψηλού κόστους των συστατικών που απαιτούνται για την παρασκευή της, για πολύ καιρό η μαγιονέζα ήταν προϊόν πολυτελείας. «Μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα ένας αυξανόμενος αριθμός Βέλγων άρχισε να βάζει μαγιονέζα στα τσιπς του, καθώς τα σημαντικά συστατικά για την παρασκευή μαγιονέζας, φυτικού ελαίου και αυγών έγιναν φθηνότερα».

«Επιπλέον, η βιομηχανία τροφίμων άρχισε να πουλά έτοιμη για κατανάλωση μαγιονέζα. Η γνωστή μάρκα Devos-Lemmens κυκλοφόρησε τη μαγιονέζα της το 1920. Η αυξανόμενη δημοτικότητα της μαγιονέζας και η προτίμησή μας για πράγματα που είναι πιο γλυκά, σήμαινε ότι σταδιακά αντικατέστησε τη σάλτσα με τουρσί», συνεχίζει ο καθηγητής.

Γιατί τα πατατάκια και η μαγιονέζα είναι ο ιδανικός συνδυασμός;

Τα πατατάκια και η μαγιονέζα προσφέρουν τον τέλειο συνδυασμό γεύσεων. «Από τη μια έχεις το λιπαρό και αλμυρό στοιχείο της τηγανισμένης πατάτας και από την άλλη τη γλυκιά γεύση της μαγιονέζας. Αυτό δημιουργεί τη γευστική βόμβα που αγαπάμε τόσο πολύ εμείς οι Βέλγοι».

Δεν είναι όμως μόνο οι Βέλγοι που τους αρέσει να βάζουν μαγιονέζα στα πατατάκια τους. Και στις γειτονικές χώρες λατρεύουν τον συνδυασμό μαγιονέζας και πατάτας. Ωστόσο, η μαγιονέζα που πωλείται στο εξωτερικό έχει διαφορετική γεύση από αυτή που πωλείται εδώ. Για παράδειγμα, στην Ολλανδία η μαγιονέζα είναι πιο γλυκιά από ό,τι εδώ, ενώ στη Γαλλία η μαγιονέζα είναι πιο ξινή από ότι εδώ στο Βέλγιο καθώς προστίθεται περισσότερη μουστάρδα», καταλήγει ο καθηγητής Segers.