Εκλογές 2024: ποια είναι τα θέματα που καίνε στις Βρυξέλλες;

Στις 9 Ιουνίου ο λαός των Βρυξελλών θα εκλέξει νέο κοινοβούλιο. Οι εκλογές είναι σημαντικές γιατί το αποτέλεσμα καθορίζει ποιος θα ηγηθεί στην περιφέρεια των Βρυξελλών για τα επόμενα πέντε χρόνια. Ποια είναι όμως τα μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι ψηφοφόροι στη βελγική πρωτεύουσα;

Με τον χειρότερο προϋπολογισμό της εδώ και χρόνια, η περιφέρεια των Βρυξελλών αγωνίζεται να κρατήσει το κεφάλι της πάνω από το νερό. Από τις 3 περιφέρειες του Βελγίου, αυτή της πρωτεύουσας παρουσιάζει τα χειρότερα στοιχεία. Ωστόσο, δεν είναι αυτός ο μοναδικός πονοκέφαλος της κυβέρνησης των Βρυξελλών: τι γίνεται με τον πόλεμο των ναρκωτικών που μαίνεται στους δρόμους της πρωτεύουσας; Και ποια είναι η λύση για τους χιλιάδες αιτούντες άσυλο και άστεγους, που δεν βρίσκουν καταφύγιο και αναγκάζονται να αναζητήσουν στέγη σε  καταλήψεις ή σκηνές στο δρόμο;

19 φέουδα ή μια κεντρική διοίκηση;

Η περιφέρεια των Βρυξελλών αποτελείται από 19 δήμους, ο καθένας με τον δικό του δήμαρχο. Η πρωτεύουσα όμως έχει και το δικό της κοινοβούλιο και την κυβέρνησή της που βοηθούν στον καθορισμό της ζωής των περισσότερων από 1,2 εκατομμυρίων κατοίκων της. Οι διάφοροι δήμοι και η περιφέρεια, φυσικά, έχουν και ο καθένας τα δικά του συμφέροντα. Για χρόνια, ειδικά τα φλαμανδικά κόμματα της κυβέρνησης των Βρυξελλών ήταν αυτά που ζητούσαν να σταματήσει αυτός ο διοικητικός κατακερματισμός και να υπάρξει πιο αποτελεσματική πολιτική.

Αυτό υποστηρίζει επίσης ο ΟΟΣΑ, ο οργανισμός που εκπροσωπεί τα πλουσιότερα έθνη του κόσμου: ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, μια συνεργασία μεταξύ 38 βιομηχανικών χωρών, λέει ότι χρειάζεται μεταρρύθμιση στις Βρυξέλλες με τους δήμους να μεταφέρουν περισσότερες εξουσίες στην περιφέρεια. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορεί η διακυβέρνηση να λειτουργήσει αποφασιστικά, υποστηρίζει.

Αιτούντες άσυλο και άστεγοι

Μέσα σε 2 χρόνια, σημειώθηκε αύξηση 20% των αστέγων στις Βρυξέλλες. Στην τελευταία καταμέτρηση 7.000 άνθρωποι βρίσκονταν σε κατάσταση αστεγίας.

Τα προβλήματα σχετικά με την παροχή στέγης στους αιτούντες άσυλο, που ονομάζεται «κρίση υποδοχής» δεν έχουν βοηθήσει. Οι άνθρωποι που φτάνουν στο Βέλγιο και ζητούν άσυλο διοχετεύονται συνήθως μέσω του τμήματος μετανάστευσης στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με το νόμο, το Βέλγιο είναι υποχρεωμένο να φροντίζει τους αιτούντες άσυλο ενώ εξετάζεται η κατάστασή τους και λαμβάνεται απόφαση για το εάν πληρούν τις προϋποθέσεις για προστασία. Προς το παρόν, για τους άντρες δεν υπάρχει δυνατότητα διατροφής και διαμονής. Έτσι, αναγκάζονται να ζουν σε κάποια κατάληψη ή έξω στους δρόμους.

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το VUB, το Φλαμανδικό Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, περίπου 50.000 άνθρωποι ζουν επίσης παράνομα στις Βρυξέλλες. Πρόκειται για άτομα που ζουν στο Βέλγιο χωρίς έγκυρη άδεια παραμονής και σε πολλές περιπτώσεις δεν φαίνονται πουθενά. «Βασιζόμαστε σε στοιχεία από το 2017 και νωρίτερα», εξηγεί ο δημογράφος Johan Surkyn, «αλλά γνωρίζουμε ότι ο αριθμός των ατόμων χωρίς έγγραφα αυξάνεται λίγο-πολύ παράλληλα με τον αριθμό των αιτήσεων ασύλου». Αυτές ανήλθαν σε πάνω από 27.000 το 2019, και στις 35.500 το 2023. Και ο αριθμός των άνω των 40 ετών και των άνω των 50 ετών αυξάνεται επίσης. «Αυτό δείχνει ότι οι άνθρωποι μένουν στη χώρα μας περισσότερο, ακόμη και αφού τους έχει δοθεί εντολή να φύγουν», λέει.

Οι Βρυξέλλες στο επίκεντρο του εγκλήματος

Τα ποσοστά εγκληματικότητας στην πρωτεύουσα είναι αβυσσαλέα. Αυξάνονται οι φόβοι ότι η μαφία ναρκωτικών της Μασσαλίας ανακάλυψε τις Βρυξέλλες ως το νέο της καταφύγιο. Το 2023, η βία του ναρκεμπορίου σκότωσε 7 ανθρώπους στις Βρυξέλλες. Φέτος ο απολογισμός ανέρχεται ήδη στους 6 θανάτους, ενώ τουλάχιστον 16 άνθρωποι τραυματίστηκαν. Ο αριθμός των πυροβολισμών και των μαχαιρωμάτων αυξάνεται ραγδαία, αν και δεν αποδεικνύεται πάντα μια σαφής σχέση με το περιβάλλον των ναρκωτικών.

Ωστόσο, συχνά εμπλέκονται αντίπαλες συμμορίες. Δίνουν μια μάχη, για την επικράτηση του δυνατότερου όσον αφορά την διακίνηση ναρκωτικών στην περιφέρεια.

Η περιοχή διαθέτει έξι αστυνομικές ζώνες που καλύπτουν τους 19 δήμους. Αυτός ο κατακερματισμός δεν διευκολύνει την αποτελεσματική αντιμετώπιση του εγκλήματος. Στο παρελθόν γινόταν λόγος για συγχώνευση των αστυνομικών ζωνών, κάτι που καταψηφίστηκε το 2022.

Μια πολύ βελγική διαδρομή σχηματισμού κυβέρνησης

Η τρέχουσα κυβέρνηση συνασπισμού των Βρυξελλών αποτελείται από έξι κόμματα: τους Γαλλόφωνους και Φλαμανδούς σοσιαλιστές του PS και του Vooruit.brussels, το Γαλλόφωνο και Φλαμανδικό Πράσινο κόμμα Ecolo και Groen, πλαισιωμένη από τους γαλλόφωνους δημοκράτες των Βρυξελλών του DéFI και τους Φλαμανδούς φιλελεύθερους του Open VLD.

Ο σχηματισμός της κυβέρνησης των Βρυξελλών πραγματοποιείται σε 2 ασυνήθιστα βήματα: πρώτον, το γαλλόφωνο και το ολλανδόφωνο κόμμα αναζητούν την πλειοψηφία στη γλωσσική τους ομάδα. Όταν αυτό επιτευχθεί και από τις δύο πλευρές, τα πλειοψηφικά κόμματα ξεκινούν στη συνέχεια διαπραγματεύσεις για μια κοινή συμφωνία συνασπισμού και το σχηματισμό περιφερειακής κυβέρνησης.