Αυλαία με χειροκρότημα για τη Λυσιστράτη στις Βρυξέλλες

Συντάκτης:

Η θεατρική παράσταση Λυσιστράτη, η οποία ανέβηκε για πέντε παραστάσεις από τις 23 μέχρι και τις 27 Μαίου 2024 στις Βρυξέλλες , διά χειρός Αριστείδη Λαυρέντζου, ήταν ίσως η πιο άρτια παράσταση που έχει παρουσιάσει η θεατρική ομάδα ΘΕΣΠΙΣ τα τελευταία χρόνια.
Κρίνοντας από την μεριά του θεατή και αναγνωρίζοντας τον μεγάλο βαθμό της δυσκολίας της θεατρικής αντιμετώπισης του Αριστοφάνη, μόνο συγχαρητήρια μπορούμε να δώσουμε στους συντελεστές της παράστασης.

Επιμονή και υπομονή για να βγει το επιθυμητό θεατρικό αποτέλεσμα

Το Newsville.be παρακολούθησε την παράσταση δύο φορές, μία στην γενική πρόβα και μία στην τελευταία παράσταση την Δευτέρα 27 Μαΐου. Ποιοι είναι η βασικοί λόγοι που μας κάνουν να πιστεύουμε πως αυτή τη φορά ο ΘΕΣΠΙΣ ανέβασε ψηλά τον θεατρικό πήχη; Ο πρώτος και ίσως ο πιο σημαντικός είναι η επιτυχημένη κοινή προσπάθεια μιας εικοσαμελούς ομάδας, η οποία επί μήνες εργάστηκε με επιμονή απέναντι σε ένα δύσκολο έμμετρο κείμενο με πολλές «αριστοφανικές» παγίδες, κατάφερε να υπερνικήσει τα δύσκολα ωράρια και την κούραση από τις πολύωρες πρόβες, να διαχειριστεί τον λίγο προσωπικό χρόνο και πολλά άλλα. Ο δεύτερος ήταν ξεκάθαρα η μετάφραση του αριστοφανικού κειμένου, κατευθείαν από το πρωτότυπο, από τον Αριστείδη Λαυρέντζο, σε έμμετρο λόγο. Με εξαιρετική ποιότητα το κείμενο απέφυγε υπερβολές, δεν υπέπεσε σε παγίδες εύκολου γέλιου, κράτησε με ιδανικό τρόπο το ύφος του αριστοφανικού λόγου καθιστώντας το επίκαιρο και σωστά επικοινωνιακό σε νοήματα. Τέλος πρέπει να σημειώσουμε την άψογη αισθητική της παράστασης, με υπογραφή Άντας Σωτηροπούλου καθώς και την εξαιρετική μουσική επένδυση από τον Τάκη Καλατζή με 10 πρωτότυπα τραγούδια.

Το ζεστό χειροκρότημα, το οποίο αποτελεί την μοναδική αμοιβή για μία ερασιτεχνική θεατρική ομάδα, νίκησε και αυτή τη φορά την κούραση και όποια άλλα μικροπροβλήματα, αναπόφευκτα, εμφανίζονται σε αυτές τις δύσκολες προσπάθειες.
Μπράβο σε όλους όσοι συμμετείχαν στην πραγματοποίηση της δύσκολης αυτής θεατρικής παράστασης.

Αφιέρωμα στην Κύπρο: 50 χρόνια μετά τον πόλεμο του 1974 και 20 χρόνια μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε.

Με αφορμή την αφιερωματική στην Κύπρο, εισαγωγική πράξη που απολαύσαμε κατά τη διάρκεια της θεατρικής παράστασης «Λυσιστράτη», από τη θεατρική ομάδα ΘΕΣΠΙΣ, η Σίλια Χριστοδούλου, εκπρόσωπος του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου και μέλος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου, μας μίλησε με αίσθηση ευθύνης για το χρέος της διατήρισης μνήμης, στην πρωτεύουσα της ενωμένης Ευρώπης.

Σίλια Χριστοδούλου: «Η Κύπρος ανασταίνεται στα λόγια των ποιητών της»

Η ιδέα ενός αφιερώματος για την Κύπρο ήρθε επιτακτικά αλλά κι αβίαστα λόγω χρονικών συγκηριών. Το 2024 σηματοδοτεί για την ιστορία του νησιού 50 χρόνια μετά τον πόλεμο του 1974 και 20 χρόνια μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. Τα σύνορα αυτής της πατρίδας μου παραμένουν τα πιο προβληματικά σύνορα του ευρωπαϊκού οικοδομήματός μισό αιώνα μετά από μία τραγωδία που σημάδεψε τις συνειδήσεις όχι μόνο των Κυπρίων πολιτών αλλά και των περισσότερων Ελλήνων ανά την οικουμένη. Θεώρησα λοιπόν σκανδαλώδη την όποια σιωπή των ελληνόφωνων των Βρυξελλών μιας που εδώ χτυπά η καρδιά των ευρωπαϊκών θεσμών και διεθνών οργανισμών με γεωπολιτική σημασία. Κατά κάποιο τρόπο μια αίσθηση ευθύνης και χρέους με οδήγησε να απευθυνθώ σε ελληνόφωνους πολιτιστικούς φορείς και με ανακούφιση είδα καλή διάθεση και προθυμία να συμμετέχουν σε κάποια πολιτιστική εκδήλωση σχετική με την Κύπρο όταν επισημάνθηκε η τραγική επέτειος. (συνέχεια του κειμένου ΕΔΩ)

Ο λόγος στους πρωταγωνιστές της θεατρικής παράστασης

Λίγο μετά την αυλαία της τελευταίας παράστασης, το Newsville.be και ο Γιάννης Δήμας είχε τη χαρά να συνομιλήσει με μερικούς από τους πρωταγωνιστές της θεατρικής παράστασης που απολαύσαμε στο Claude Voltaire.

Άρτεμις Χατζή: «Στη σκηνή απορροφήθηκα εντελώς από την προσωπικότητα της Λυσιστράτης και την ικανότητα της να ενώσει τις γυναίκες»

Είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων που φέτος είχα την τιμή να παίξω την Λυσιστράτη, ρόλο δύσκολο και απαιτητικό, που τον έκανε πιο προκλητικό το έμμετρο κείμενο της μετάφρασης του Αριστείδη Λαυρέντζου που έμεινε πιστή στο κείμενο του Αριστοφάνη. Προετοιμάζοντας το έργο αλλά και στην σκηνή απορροφήθηκα εντελώς από την προσωπικότητα της Λυσιστράτης και την ικανότητα της να ενώσει τις γυναίκες στην πραγματοποίηση του σκοπού τους να τελειώσουν τον πόλεμο και να σώσουν την Ελλάδα. Ο συνδυασμός της στρατηγικής γυναίκας που επιδιώκει την ειρήνη όμως παράλληλα μένει πιστή στην γυναικεία της φύση και χρησιμοποιεί σαν μέσο για τον σκοπό της τον έρωτα. Η Λυσιστράτη του 411 π.Χ. -έπειτα από είκοσι χρόνια Πελοποννησιακού Πολέμου και δύο χρόνια μόλις μετά την ολέθρια Σικελική Εκστρατεία, με τους Σπαρτιάτες να λεηλατούν την Αττική- αναπτύσσει κυριολεκτικά «εντός των τειχών» της πληττόμενης Αθήνας την πλοκή μιας άλλης επώδυνης καραντίνας, ερωτικής φύσης , που σχεδιάζεται και ενεργοποιείται από τις γυναίκες ως έσχατο μέσο για να αρθεί το αδιέξοδο που επέβαλε ο εμφύλιος πόλεμος και οι ατελέσφορες επιλογές και πρωτοβουλίες των ανδρών ηγετών του. Είναι όμως ενδιαφέρον ότι μια γυναίκα παίρνει τέτοια πρωτοβουλία και επιτυγχάνει μια τέτοια κινητοποίηση σε αντίθεση με το πρότυπο των γυναικών της εποχής. (συνέχεια του κειμένου ΕΔΩ)

Κωστής Γεραρής: » Η μετάφραση όσο και η μουσική είναι τέτοιας ποιότητας που αξίζει πραγματικά να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές παραστάσεις της Λυσιστράτης από επαγγελματικούς θιάσους»

Συμμετέχω ανελλιπώς στις παραστάσεις του ΘΕΣΠΙ από το 2010, αλλά αυτή ήταν η πρώτη φορά που είχα την ευκαιρία να παίξω σε ένα αρχαίο ελληνικό δράμα. Η Λυσιστράτη είναι ένα κορυφαίο έργο. Η ευφάνταστη ιδέα του Αριστοφάνη να γράψει ένα έργο για την ερωτική αποχή των γυναικών μέχρι οι άντρες να αποφασίσουν την λήξη του πολέμου, καθώς και η σύγκρουση μεταξύ ανδρών και γυναικών, δημιουργεί αναπόφευκτα κωμικές καταστάσεις. Είναι αξιοπρόσεκτο ότι γελάμε σήμερα ακριβώς με τα ίδια πράγματα που γελούσαν και οι αρχαίοι. Αυτό όμως κυρίως που μας διδάσκει το έργο είναι η αξία της ειρήνης. Δημιουργεί έκπληξη ότι στην αρχαία Αθήνα μπορούσε εν καιρώ πολέμου να παιχτεί ελεύθερα ένα έργο που σατίριζε τους ιθύνοντες και διατράνωνε την ειρήνη, χωρίς να θεωρηθεί αντικαθεστωτικό ή ‘προδοτικό’. Στην επιτυχία της παράστασης έπαιξε πρωταρχικό ρόλο η πιστή και όπως πάντα ποιοτική μετάφραση του Αριστείδη, τα κουστούμια που σχεδίασε και επέλεξε η Άντα Σωτηροπούλου, η οποία έκανε και τα σκηνικά, και τα πολύ όμορφα τραγούδια την εξαιρετική μουσική των οποίων συνέθεσε ο Τάκης Καλατζής. Πιστεύω ότι τόσο η μετάφραση όσο και η μουσική είναι τέτοιας ποιότητας που αξίζει πραγματικά να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές παραστάσεις της Λυσιστράτης από επαγγελματικούς θιάσους. Η σύνθεση της ομάδας των ηθοποιών, με πρωταγωνίστρια την Άρτεμη, ήταν επίσης καθοριστική. Ήταν μεγάλη χαρά για μένα να συμμετάσχω στο χορό των ανδρών και να παίξω τον Αθηναίο πληρεξούσιο, που ήταν ένας μικρός αλλά πολύ καλογραμμένος και ιδιαίτερα κωμικός ρόλος.

Βασίλης Μάγνης: «Λέξεις ελληνικές που χορεύουν μέσα στους αιώνες και καταφτάνουν σε μας ατόφιες»

Ένιωσα άλλη μια φορά φέτος τη χαρά και την τιμή να βρεθώ πάνω στο σανίδι. Ευχαριστώ το σκηνοθέτη και όλη την ομάδα του Θέσπι που φέτος εμπλουτίστηκε με αρκετά νέα πρόσωπα. Τίποτα δεν είχαν να ζηλέψουν από τους παλιότερους. Μπράβο σε όλες και όλους, παλιούς και καινούριους!

Απολαμβάνω όλους τους ρόλους. Κάθε ρόλος έχει την πρόκλησή του. Το μυστικό είναι να μην πεις ποτέ «Δεν μου αρέσει αυτός ο φετινός μου ρόλος, προτιμούσα τον περσινό». Ειδικά φέτος, αναβιώνοντας ένα κείμενο που μας έρχεται από το βάθος διόμισυ χιλιετηρίδων, η συγκίνηση είναι ακόμα μεγαλύτερη. Ανέτρεξα στο αρχαίο κείμενο και βρήκα λέξεις που χρησιμοποιούμε ακόμη σήμερα. Για παράδειγμα, αυτό που σήμερα μεταφράστηκε ως «τσαγανό», στο αρχαίο κείμενο ήταν «χολή». Σήμερα η χολή έχει αρνητική χροιά, πχ. λέμε αυτός είναι χολωμένος. Λέξεις ελληνικές που χορεύουν μέσα στους αιώνες και καταφτάνουν σε μας ατόφιες, έστω και με παραλλαγμένη σημασία. Το βρίσκω συγκλονιστικό αυτό. Όσο για την πλοκή και την ουσία της Λυσιστράτης, μένει κανείς άναυδος με τη φαντασία και ιδιοφυία του Αριστοφάνη. Το μήνυμα για συμφιλίωση και ειρήνη μέσω της γυναικείας παρεμβολής, σε μια εποχή μάλιστα που η γυναίκα ήταν εντελώς αποκλεισμένη από τα δημόσια πράγματα. Απίστευτο εύρημα!

Μάρθα Σταμπολίδου: «Οι θεατές με τη ζεστασιά τους με αναπτέρωναν!»

Ήταν ένα ενδιαφέρον ταξίδι από τις πρόβες έως και την τελευταία παράσταση! Με όλα, και τα πάνω και τα κάτω, με γέμισε, μου έμαθε πολλά! Η Λυσιστράτη είναι ένα σπουδαίο έργο. Ο Αριστοφάνης πριν από 2500 χρόνια περίπου μας παρουσιάζει τον κύριο ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία! Τέλος, ευχαριστώ τους θεατές που με τη ζεστασιά τους με αναπτέρωναν! Ευχαριστώ το Newsville για την προβολή του έργου μας.

Άρτεμις Μενούνου: «Έδωσα, με όση δύναμη είχα, τη φωνή μου και το είναι μου με αγάπη και πάθος!»

Όταν με εμπιστεύτηκε ο σκηνοθέτης Αριστείδης Λαυρέντζος να τραγουδήσω και ως μονωδός και αργότερα ως κορυφαία του γυναικείου χορού στη Λυσιστράτη, έδωσα, με όση δύναμη είχα, τη φωνή μου και το είναι μου με αγάπη και πάθος ! Βρισκόμουν ήδη από τον Μάρτιο σε περίοδο πένθους μετά το θάνατο της μητέρας μου και είχα μέχρι την τελευταία στιγμή αγωνία για το αν θα μπορέσω να τραγουδήσω, λόγω βρογχίτιδας, φαρυγγίτιδας και προσβολής των φωνητικών μου χορδών από την αλλεργική αντίδραση στην Αφρικανική σκόνη που εισέπνευσα τον Απρίλιο στην Ελλάδα. Δυστυχώς είχα και αυτήν τη στενοχώρια, να έχω χάσει τη φωνή μου, η οποία δεν αποκαταστάθηκε πλήρως μέχρι τέλους των παραστάσεων. Όμως η παιδεία που είχα από τα γυμνασιακά μου χρόνια και κυρίως από το Μουσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Αθήνας το 1972 -1973 μου έδωσαν την απαραίτητη γνώση, για να συμμετάσχω στη Λυσιστράτη. Είχα ήδη δημιουργήσει χορωδίες σε σχολεία ( π.χ. η ρεμπέτικη χορωδία στο 8ο Λύκειο Καλλιθέας που δημιούργησα το 1988-89 πήρε τον έπαινο που μας απένειμε τότε ο Υπουργός Παιδείας Γ. Παπανδρέου για τη συμμετοχή μας στο Α΄ Φεστιβάλ Μαθητικής Δημιουργίας). Χορωδία έκανα και στο πανεπιστήμιο της Μονς το 2006 και τραγουδήσαμε στη Μεσογειακή βραδιά με συνοδεία 2 Βέλγων μουσικών και φοιτητές μου Βέλγους με μία μόνο Ελληνίδα Εράσμους.

Το ελληνικό κοινό των Βρυξελλών με ήξερε ως καθηγήτρια και ως ηθοποιό. Λίγοι με άκουσαν στη βραδιά «Μπουάτ» που οργάνωσε η ελληνική εκπομπή του Radio Campus του U.L.B. τη δεκαετία του ’80. Τώρα με ανακάλυψαν και ως μονωδό. Ευχαριστώ τον Αριστείδη Λαυρέντζο που μας οδήγησε σε αυτή τη μεγάλη επιτυχία και συγχαίρω για άλλη μια φορά το μουσικό Τάκη Καλατζή για την πρωτότυπη και εκπληκτική μουσική του έργου που μας έκανε ειλικρινά να γλεντάμε επί σκηνής ως χορός είτε ανδρών είτε γυναικών».

Βασίλης Πούλος: «..είχαμε ένα τόσο προσεγμένο κείμενο, με σεβασμό στο πρωτότυπο, που ο καθένας μας, από τον μεγαλύτερο έως τον μικρότερο ρόλο, το απορρόφησε και το απόδωσε στον μέγιστο δυνατό βαθμό»

Είχα την τύχη να συμμετάσχω στην προσπάθεια του θιάσου “Θέσπις” να αποδώσει στο θεατρόφιλο κοινό των Βρυξελλών το υπέροχο έργο “Λυσιστράτη”.
Τύχη για το περιπετειώδες αλλά συνάμα κουραστικό και όχι εύκολο ταξίδι των τελευταίων μηνών με εντατική μελέτη και πρόβες.
Τύχη για τους εξαιρετικούς συνοδοιπόρους με αγάπη για το θέατρο και φίλους πλέον που δουλέψαμε μαζί.
Τύχη για την μοναδική εμπειρία του “Αρχαίου Θεάτρου” και της ένθερμης μετουσίωσης μας σε πολίτες της Αθήνας (…ή της Σπάρτης όπως εγώ).
Τύχη γιατί ζήσαμε την πλημμυρίδα αυθεντικής μουσικής του συνθέτη μας από την πρώτη της παρουσίαση έως την πλήρη αφομοίωση της.
Τύχη που είχαμε ένα τόσο προσεγμένο κείμενο με σεβασμό στο πρωτότυπο που ο καθένας μας, από τον μεγαλύτερο έως τον μικρότερο ρόλο, το απορρόφησε και το απόδωσε στον μέγιστο δυνατό βαθμό.
Και τέλος, τύχη ή καλύτερα ευτυχία, η προσπάθειά μας να είναι επιτυχής, όπως απέδειξε το απλούστερο, το πηγαίο και το πιο επιθυμητό: το ένθερμο χειροκρότημα του κοινού…

Άντα Σωτηροπούλου: » Ο Αριστοφάνης αγάπησε και εξετίμησε τις γυναίκες, εκθειάζει την δύναμη, την εξυπνάδα, το σθένος τους»

Συνάντησα, στο θέατρο, τον Αριστοφάνη πριν πολλά χρόνια όταν έκανα σκηνικά και κουστούμια για τις Εκκλησιάζουσες σε διασκευή για παιδιά με το Θεατρικό Εργαστήρι. Τον λάτρεψα από τότε γιατί εκτός από την ειρήνη αγάπησε και εξετίμησε τις γυναίκες και σε πολλές από τις κωμωδίες του εκθειάζει την δύναμη, την εξυπνάδα, το σθένος τους. Θέλησα λοιπόν να ξαναζήσω και να προχωρήσω την χαρούμενη εκείνη εμπειρία και άρπαξα με πολλή όρεξη την πρόκληση που μου παρουσίασε ο Θέσπης.

Βρισκόμαστε στον βράχο της Ακρόπολης της Αθήνας. Στην σκηνή κυριαρχεί η Πύλη με τις μετόπες και τις κολώνες της. Δεξιά και αριστερά πλακιώτικα σπιτάκια με κεραμίδια. Όλα συνθέτουν ένα φόντο φωτεινό, φτιαγμένο από πεντελικό μάρμαρο και αττικό φως. Άσπρες πέτρες λουσμένες στον ήλιο. Απέριττο πλαίσιο ώστε να τονίσει την σοβαρότητα στα σημαντικά δρώμενα.

Στο τέλος του 5 ου αιώνα οι νέοι άντρες λείπουν στον πόλεμο, οι γηραιότεροι είναι κουρασμένοι και οι γυναίκες επαναστατούν γιατί αναζητούν την ειρήνη με όλα τα καλά που φέρνει στην ζωή, και το κυριότερο, την επιστροφή των ανδρών τους. Ενώ λοιπόν η πόλη διατρέχει από χρόνια παρατεταμένα δραματική κατάσταση, ο Αριστοφάνης διαλέγει κωμωδία για να εξάρει τις αξίες της ειρήνης, της ισότητας, της αγάπης για την ζωή.

Θεώρησα λοιπόν επιβεβλημένο να ντύσω τους ρόλους με γήινα, ζεστά και ανατολίτικα χρώματα. Να κυριαρχεί το κόκκινο, το πορτοκαλί, το σαφράν, το κίτρινο, το μωβ, το φούξια, το μπορντό, σε χιτώνες, επωμίδες και μανδύες. Χρώματα που μιλούν για την γιορτή της ζωής, την γιορτή του έρωτα. Κατακόκκινα για την πανέξυπνη και δυναμική ηγέτρια Λυσιστράτη που ξεσηκώνει τις γυναίκες να επαναστατήσουν στο κατεστημένο, να επιβάλλουν ειρήνη και να επαναφέρουν στα σπίτια τους τους άντρες τους. Υφάσματα ελαφρά και αέρινα να πάλλονται με την κίνηση των τραγουδιών και των χορών που ζωντανεύουν τα δρώμενα.